Nadgodziny dobowe i średniotygodniowe - jak rekompensować? Shutterstock Nadgodziny dobowe i średniotygodniowe - czym są? Dlaczego podział godzin nadliczbowych na dobowe i średniotygodniowe ma znaczenie? Różnią się one w szczególności sposobem rekompensaty. Nadgodziny dobowe - to praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy (art. 129 A zatem dla większości pracowników nadgodziny dobowe wystąpią po przekroczeniu 8-godzinnej normy dobowej czasu pracy. Treść jest dostępna bezpłatnie, wystarczy zarejestrować się w serwisie Załóż konto aby otrzymać dostęp do pełnej bazy artykułów oraz wszystkich narzędzi Posiadasz już konto? Zaloguj się. Chcesz dowiedzieć się więcej, sprawdź » Źródło: Czy ten artykuł był przydatny? Dziękujemy za powiadomienie Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić. UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł. Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL Jak zdobyć Certyfikat: Czytaj artykuły Rozwiązuj testy Zdobądź certyfikat 1/10 Emerytury i renty podlegają corocznie waloryzacji od dnia: 1 stycznia 1 marca 1 czerwca 1 września Następne
Nadgodziny z przekroczeń dobowych. Godziny nadliczbowe z przekroczenia dobowego występują w razie pracy dłuższej niż obowiązująca pracownika norma dobowa lub przedłużony wymiar dobowy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy ( art. 151 § 1 K.p.). Za godziny takiej pracy przysługuje normalne
Porady Życie zawodowe Nadgodziny dobowe i średniotygodniowe – różnice i podobieństwa | 5 min czytania | 5 min czytania Za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje rekompensata. Jej wysokość zależy od tego, czy przekroczyłeś dobowy, czy średniotygodniowy wymiar czasu pracy. Po przekroczeniu limitu 40 godzin pracy w tygodniu wysokość dodatku za nadgodziny wynosi 100%. Normy czasu pracy Nadgodziny to czas przepracowany ponad wymiar. Jeśli jesteś zatrudniony na cały etat, Twoja norma tygodniowa wynosi 40 godzin. Znaczna część pracowników pracuje 5 dni w tygodniu, po 8 godzin dziennie. Dobowy wymiar czasu pracy można przedłużyć do 12 godzin. Ważne, by w ciągu tygodnia pracownik wykonywał swoje zadania łącznie przez 40 godzin. Wymiar czasu pracy na pełny etat – jak go określić? W zależności tego, kiedy zostajesz dłużej w pracy, godziny nadliczbowe dzieli się na: 1. Nadgodziny dobowe 8 godzin – to podstawowa dobowa norma czasu pracy. W przypadku osób wykonujących obowiązki w ramach równoważnego systemu czasu pracy dobowy wymiar ulega przedłużeniu do 12 godzin. Za nadgodziny uznaje się czas przepracowany powyżej tego limitu. Systemy czasu pracy – co warto wiedzieć? 2. Nadgodziny średniotygodniowe Rozliczenie nadgodzin średniotygodniowych (czas pracy przekraczający 40 godzin w tygodniu) jest możliwe po zakończeniu okresu rozlicze niowego. Aby ustalić, czy norma została przekroczona, należy: odjąć liczbę nadgodzin dobowych od liczby przepracowanych godzin; od wyniku otrzymanego w ten sposób odjąć wynik działania: 8 godzin × liczba dni przypadających od poniedziałku do piątku i wykraczających poza pełne tygodnie okresu rozliczeniowego; podzielić wynik przez liczbę pełnych tygodni występujących w okresie rozliczeniowym. 3. Nadgodziny roczne 150 – to roczny limit godzin nadliczbowych. Tak wynika z art. 151 par. 3 kodeksu pracy. Zgodnie z prawem pracodawca może ustalić inny limit (nie wyższy niż 416 godzin), wskazując go w regulacjach wewnątrzzakładowych. Rekompensata za nadgodziny dobowe i średniotygodniowe Za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje rekompensata pieniężna, na którą składają się dwa elementy: normalne, stałe wynagrodzenie za pracę, dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych – jego wysokość może wynosić 50% lub 100% stawki godzinowej, w zależności od tego, kiedy przypadały nadgodziny. Jeśli przekroczyłeś normy czasu pracy w dniu wolnym lub w porze nocnej, otrzymasz wyższy dodatek pieniężny. 100% przysługuje także po przekroczeniu średniotygodniowej normy czasu pracy. Wynagrodzenie za nadgodziny może zostać wypłacone również w formie ryczałtu. Takie rozwiązanie stosuje się w przypadku osób, które stale wykonują pracę poza siedzibą pracodawcy. Rekompensata pieniężna może zostać zastąpiona czasem wolnym w wymiarze: 1 godzina wolna za 1 nadgodzinę – jeśli to Ty zaproponujesz zamianę gratyfikacji finansowej na czas wolny; 1,5 godziny wolnej za 1 nadgodzinę – jeśli pracodawca wystąpi z propozycją zamiany. Nadgodziny dobowe i średniotygodniowe a wysokość wynagrodzenia Dane wykorzystane w tekście zostały zaczerpnięte z opracowania PIP, opublikowanego w czerwcu 2018 r.
Pracodawca w porozumieniu z przedstawicielami pracowników ustalił, że pracownicy zatrudnieni w równoważnym systemie czasu pracy, w którym dopuszczalne jest wydłużenie pracy do 12 godz. na dobę, będą pracować w ruchomym czasie pracy. Przedział czasu, w którym mają rozpoczynać pracę, został ustalony w godzinach od 8.00 do 10.00.
Z Pani opisu wynika, że pracuje Pani w równoważnym systemie czasu pracy. System ten wyróżnia się tym, że pozwala na wyznaczenie pracownikowi dłuższego czasu pracy w ciągu doby – zamiast 8 nawet 12, a w szczególnych warunkach – 16 godzin, ale przy zachowaniu przeciętnej 40-godzinnej tygodniowej normy czasu pracy w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca. Ponadto pracownicy zatrudnieni przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób oraz pracownicy zakładowych służb ratowniczych i straży pożarnych mogą mieć wydłużoną normę czasu pracy nawet do 24 godzin na dobę. Istota równoważnego systemu czasu pracy polega na tym, że wydłużony czas pracy w poszczególne dni i tygodnie jest równoważony skróceniem dobowych lub tygodniowych norm czasu pracy albo całkowitym zwolnieniem pracowników z obowiązku świadczenia pracy w inne dni (harmonogramowo wolne dni od pracy) w przyjętym przez pracodawcę okresie rozliczeniowym. W Pani przypadku możliwość przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy, nawet do 24 godzin, jest uzasadniona tym, że przy pracach wskazanych w art. 136 i 137 Kodeksu pracy (w skrócie: natężenie pracy jest mniejsze, a pracownicy mają możliwość wypoczynku (chociaż niepełnowartościowego) podczas oczekiwania na wykonanie zadań. Możliwość wykonywania pracy przez całą dobę wynika z faktu, że praca przy pilnowaniu (ochronie) nie wymaga pozostawania przez cały czas w stanie pełnej koncentracji i w znacznym stopniu polega na obserwacji lub wyczekiwaniu na konieczność podjęcia określonych działań. Bezpośrednio po każdym okresie wykonywania pracy w przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy pracownikowi przysługuje odpoczynek przez czas odpowiadający co najmniej liczbie przepracowanych godzin niezależnie od odpoczynku tygodniowego przewidzianego w art. 133 (odpoczynek równoważny normie wydłużonej). Nieprzerwany odpoczynek dobowy nie powinien przy tym być krótszy niż 11 godzin. Skoro zatem została Pani objęta równoważnym systemem czasu pracy, pracę w godzinach nadliczbowych stanowi praca wykonywana po przekroczeniu przeciętnej 40-godzinnej tygodniowej normy czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym. Norma ta ma charakter normy podstawowej dla pracowników objętych tym systemem. Jak pisałam, w Pani przypadku dobowy wymiar czasu pracy może być wydłużony do 24 godzin. W sytuacji, gdy wymiar ten został ukształtowany na poziomie 21 czy 23 godzin, praca wykonywana przez pracownika w 22., czy – odpowiednio – w 24. godzinie liczy się już do nadgodzin. W doktrynie wyrażany też jest pogląd, że pracą nadliczbową jest nie tylko praca wykonywana ponad dobową normę czasu pracy wynikającą z obowiązującego pracownika systemu czasu pracy, ale przekraczająca wyznaczony pracownikowi na dany dzień wymiar czasu pracy, choćby poniżej 8 godzin na dobę lub przeciętnie 40 godzin na tydzień. Zatem nadgodziny powstaną u Pani w przypadku przekroczenia w ciągu tygodnia 40 godzin czasu pracy. Są dwa wzory do liczenia nadgodzin średniotygodniowych (sądy używają drugiego z nich). Pierwszy z nich: PW– W – ND = NśT, gdzie: PW – godziny przepracowane przez pracownika w danym okresie rozliczeniowym; W – wymiar czasu pracy obowiązujący w danym okresie rozliczeniowym; ND – godziny nadliczbowe wynikające z przekroczenia dobowej normy czasu pracy lub przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy wynikającego z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy (rozliczane jako przekroczenia dobowe); NśT – godziny nadliczbowe średniotygodniowe. Drugi sposób: (PW – GW – ND) : TP, gdzie: PW – godziny przepracowane przez pracownika w danym okresie rozliczeniowym; GW - godziny pracy wystające poza pełne tygodnie pracy w danym okresie rozliczeniowym przypadające od poniedziałku do piątku; ND – godziny nadliczbowe wynikające z przekroczenia dobowej normy czasu pracy lub przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy wynikającego z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy (rozliczane jako przekroczenia dobowe); TP – liczba pełnych tygodni w danym okresie rozliczeniowym. Jeżeli wynik powyższego działania będzie równy 40 lub mniej niż 40, będzie to oznaczać, że nie pracowała Pani w godzinach nadliczbowych średniotygodniowych. Jeżeli natomiast wynik będzie przekraczał 40, to znaczy, że wykonywała Pani pracę w godzinach nadliczbowych średniotygodniowych. Ich liczbę ustalamy, mnożąc część przekraczającą 40 przez liczbę pełnych tygodni pracy w danym okresie rozliczeniowym. Dla przypomnienia, zgodnie z art. 1511 za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających: W nocy; W niedzielę i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy; W dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub święto, zgodnie z rozkładem czasu pracy. 50% wynagrodzenia pracownik otrzymuje za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określone powyżej. I na koniec: jeżeli dysponuje Pani dowodami na to, że pracowała Pani w godzinach przekraczających średniotygodniową normę, to po odliczeniu premii za nadgodziny można próbować się ubiegać o ich wypłatę. Proszę pamiętać o trzyletnim okresie przedawnienia. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Zapytaj prawnika - porady prawne online .
W przypadku przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy natomiast do 12 godzin w systemie równoważnym. Praca w nadgodzinach oznacza wykonywanie pracy ponad 12 godzin. Należy również pamiętać, że pracownikowi przysługuje prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerywanego odpoczynku w każdej dobie oraz prawo do 35-godzinnego
- Pracownik pracuje w zmiennych przedziałach godzinowych, ale w stałych dniach (poniedziałki – piątki), w podstawowym systemie czasu pracy (8 godzin dziennie). Mamy zawarte porozumienie o stosowaniu zmiennych rozkładów czasu pacy. W tygodniu jego rozkład czasu pracy wyglądał następująco: poniedziałek 8–16, wtorek 6–14, środa 10–18, czwartek 8–16, piątek 7–15. Jednak w związku z potrzebami pracodawcy w niektóre dni pracował dłużej – we wtorek od 6 do 15, w środę od 8 do 18, a w czwartek od 7 do 16. Czy wszystkie powstałe w związku z tym nadgodziny są nadgodzinami dobowymi? Zasadniczo nie możemy sobie pozwolić na udzielanie czasu wolnego za pracę nadliczbową – wypłacamy wynagrodzenie wraz z dodatkiem. Stąd też istotna jest dla nas różnica w kwalifikacji, a spotkaliśmy się z różnymi opiniami. – pyta czytelniczka. W opisanej sytuacji powstały cztery godziny nadliczbowe. Dwie z nich to nadgodziny z tytułu przekroczenia normy średniotygodniowej czasu pracy. Elastyczny początek dniówki Przy stosowaniu tzw. zmiennych rozkładów czasu pracy, pracodawca może planować pracę w taki sposób, że godzina rozpoczęcia obowiązków przypada przed upływem 24 godzin od godziny wyznaczonej jako „start" pracy w poprzednim dniu. Istotne jest przy tym, że nie może to ograniczać pracownikowi minimalnego, 11-godzinnego odpoczynku. W każdym dniu pracownik miał jednak zapewniony taki odpoczynek– zarówno w samym grafiku, jak i w jego wykonaniu, przy „zwiększeniu" o nadgodziny. Kwalifikacja przepracowanych godzin Praca w godzinach nadliczbowych to praca ponad normę czasu pracy lub ponad dobowy wydłużony wymiar czasu pracy. Ten drugi przypadek zachodzi w systemie równoważnym. Przy pracowniku czytelniczki, który jest zatrudniony w systemie podstawowym, nie ma znaczenia. Dla niego ważne są normy: - dobowa 8-godzinna, - średniotygodniowa 40-godzinna. W każdej dobie, w której czas pracy podwładnego przekroczył 8 godzin (norma dobowa czasu pracy) powstały nadgodziny dobowe. Do nich można jednak zakwalifikować jedynie czas mieszczący się w dobie. Doba pracownicza to 24 godziny liczone od godziny rozpoczynania pracy wskazanej w grafiku. Nigdy nie może być to czas dłuższy. W jednym ze wskazanych dni praca realnie rozpoczęła się po zakończeniu doby, a przed rozpoczęciem kolejnej. Doba robocza, której początek przypadał na godz. 6 we wtorek, skończyła się w środę o godz. 6 „Środowa" doba rozpoczęła się zaś o godz. 10 (godzinie wyznaczonej w rozkładzie czasu pracy). Czas pomiędzy 6 a 10 przypadał pomiędzy dobami pracowniczymi, i nie przypada na żadną dobę. Nie można tu mówić o nadgodzinach dobowych – skoro nie ma doby, to nie ma też przekroczenia normy dobowej. Z drugiej strony te dwie godziny na pewno stanowią pracę ponad „standard". Będą to nadgodziny średniotygodniowe. Pozostałe dwie nadpracowane godziny (14–15 we wtorek i 7–8 w czwartek kalendarzowy) to praca nadliczbowa z tytułu przekroczenia normy dobowej czasu pracy. Resort pracy potwierdza W taki sposób ujmuje to MPiPS (pismo z 21 października 2013 r., Rzeczposp., PiP 013/9693/2): „Przepisy umożliwiające stosowanie ruchomego czasu pracy, tj. art. 1401 kodeksu pracy, nie modyfikują definicji doby ani definicji pracy nadliczbowej, stanowią jedynie, że w rozkładach czasu pracy, o których mowa w tym przepisie, ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych. W związku z powyższym, zdaniem Departamentu, jeżeli pracodawca poleci pracownikowi wykonywanie pracy przed rozpoczęciem przez pracownika pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, o którym mowa w art. 1401 § 1 kodeksu pracy, ocena, czy doszło do pracy nadliczbowej w rozumieniu art. 151 kodeksu pracy i czy praca ta była wynikiem przekroczenia normy dobowej czy przeciętnej normy tygodniowej powinna być dokonywana z uwzględnieniem definicji doby pracowniczej. W opinii Departamentu, jeżeli praca taka zostanie pracownikowi polecona do wykonania w okresie czasu, który objęty jest dobą pracowniczą rozpoczętą poprzedniego dnia kalendarzowego, to powinna być ona zakwalifikowana jako praca nadliczbowa wynikająca z przekroczenia dobowej normy czasu pracy. Jeżeli natomiast praca taka zostanie pracownikowi polecona do wykonania w okresie czasu, który nie jest już objęty dobą pracowniczą rozpoczętą poprzedniego dnia kalendarzowego (bowiem upłynęły już 24 godziny od rozpoczęcia przez pracownika pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w poprzednim dniu kalendarzowym), to praca taka powinna być, z daniem Departamentu, zakwalifikowana jako praca nadliczbowa wynikająca z przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy".
W przypadku rozliczenia godzin nadliczbowych wynikających z przekroczenia normy dobowej czasu pracy, powinno nastąpić w najbliższym terminie wypłaty wynagrodzenia. Z kolei data odbioru czasu wolnego (jeśli taka forma zostanie przyjęta) może przypadać aż do końca okresu rozliczeniowego, a w przypadku kiedy o czas wolny za godziny nadliczbowe wnioskuje pracownik – nawet w
Nadgodziny w tygodniu nie mogą przekroczyć 8 godzin w podstawowym systemie czasu pracy oraz 5 godzin w systemie pracy w ruchu ciągłym (w którym przeciętna tygodniowa norma czasu pracy wynosi 43 godziny). Z tego przepisu wynika też (nie wprost) to, ile nadgodzin w miesiącu można przepracować, bo skoro w każdym tygodniu można
Przedstawione wyżej zasady ustalania wymiaru czasu pracy obowiązują również w przypadku pracowników zatrudnionych w systemie równoważnym, który dopuszcza różny rozkład czasu pracy w poszczególnych dniach, ale zawsze zgodnie z obowiązującą w danym okresie rozliczeniowym ogólną normą czasu pracy.
. nadgodziny średniotygodniowe w równoważnym systemie czasu pracy
