Wojna o Inflanty trwała do 1611 r. I, mimo wielkiego zwycięstwa wojsk polskich w bitwie pod Kircholmem w 1605 r., Inflanty zostały ostatecznie zajęte przez Szwedów w 1622 r. W latach 1626-1629 doszło do wojny o ujście Wisły. Wojska szwedzkie dowodzone przez Gustawa II Adolfa wylądowały w Prusach Książęcych i na Pomorzu Gdańskim w 1 To nie magia tylko chemia. Spotykamy ją każdego dnia. 2 Czy możliwy jest dzień bez chemii? 3 Ja, Ty, My, Wy, Oni, Wszyscy. 4 Oprócz wody mamy w sobie: W żołądku rozcieńczony roztwór kwasu solnego, który umożliwia trawienie. 5 Pobudka i do łazienki. Łazienka pasta do zębów - sole fluoru F woda H2 O piecyk gazowy - gaz ziemny - metan - CH4 mydło - sole, np. stearynian sodu C17H35COONa kremy - np. gliceryna C3H5(OH)3 - alkohol trójwodorotlenowy 6 Czas na śniadanie. Węglowodany, tłuszcze i białka. para wodna Herbatka? To też mieszanina jest tam teina. Kawka? Mieszanina, a w niej kofeina. 7 Niektórzy nie wyobrażają sobie herbatki bez cukru czyli sacharozy C12H22O11 Sacharoza to dwucukier (disacharyd). 8 Wychodzimy z domu. Czasem na nogach, czasem autobusem, samochodem. - metale, stopy metali - szkło jako mieszanina soli - guma, tworzywa polimerowe - paliwo benzyna jako mieszanina węglowodorów - spalanie benzyny, czyli reakcja z tlenem 9 Czasem rowerem. polietylen poliester poliwęglany stal lub stop aluminium kauczuk syntetyczny 10 W szkole. kreda węglan wapnia CaCO3 zeszyty, książki - celuloza (wielocukier) ołówek grafit (odmiana węgla C) 11 Obiad sama chemia! Białka: mięso, jajka, fasola. Ziemniaczki skrobia wielocukier. Rybka aminy. Keczup emulsja. 12 Czasem odkłada się nam cholesterol. Cholesterol to tłuszczowy związek chemiczny. Cholesterol jest substancją naturalnie występującą w organizmie ludzkim. 13 Po obiedzie na spacerek na łono przyrody, a tam jak nie pokrzywa to mrówka albo pszczółka a łączy je KWAS MRÓWKOWY (HCOOH) 14 Nawadniamy się. Coca - cola zawierająca kofeinę. Woda mineralna zawierająca rozpuszczalne sole. 15 A jak głowa boli znowu chemia. 16 Ichemicznie omiłości. Naukowcy odkryli, że gdy człowiek jest zakochany, gdy czuje, że go porywa, że gotów jest wzbić się w górę, to dlatego, ze go zalewa - niby powódź - substancja chemiczna, zwana fenyloetyloaminą. Fenyloetyloamina jest jednym z elementów tzw. chemii miłości. Związek ten, zwany popularnie narkotykiem miłości produkowany jest w hipotalamusie (część międzymózgowia). 17 Czasem wzrasta poziom adrenaliny. OH CH CH2 NH CH3 Hormon walki i ucieczki jego działanie powoduje m. in. wzrost ciśnienia krwi, przyspieszenie akcji serca, rozszerzanie źrenic. 18 Nałogi N N CH3 nikotyna Toksyczna substancja zawarta w tytoniu, w niewielkich ilościach pobudza układ nerwowy, w dużych dawkach toksyczna, wywołuje m. in. zaburzenia rytmu serca. 19 Chemia też pachnie. Pachnące związki chemiczne Odpowiadają za zapachy kwiatów. to estry. W przyrodzie ester o zapachu bananowym (octan amylu) wydziela pszczoła podczas ukłucia. Prowokuje ona do masowego ataku na ofiarę. Octan amylu stosuje się też w zmywaczach do paznokci i dlatego jak zmywać paznokcie to z dala od uli . 20 Oddychać też musimy. Powietrze to mieszanina gazów (mieszanina jednorodna). 21 Oddychanie jest skomplikowane. 22 Gdy ćwiczymy zbyt intensywnie tworzą się zakwasy, a to kwas mlekowy Kwas mlekowy występuje też w produktach spożywczych. 23 Nadchodzi wieczór Kolacja na teflonowej patelni chemia. Aromatyczna kąpiel chemia. Spanie biochemia. Wojenne zwycięstwa i porażki Polski w XVII wieku; Interwencja polska w Rosji w początkach XVII w. – dymitriady. Omów polityczne i społeczno-ekonomiczne konsekwencje wojen prowadzonych przez Rzeczpospolitą w XVII w. Przebieg i bilans wojen prowadzonych przez Rzeczpospolitą w XVII wieku. Wojny polsko-rosyjskie w XVII w. - przyczyny Przez większość dziejów Polska i Szwecja miały raczej pokojowe stosunki. Wojny polsko-szwedzkie były wynikiem układu sił nad Bałtykiem, po sekularyzacji zakonu kawalerów mieczowych w Inflantach. Większość konfliktu Rzeczypospolitej ze Szwecją przypadła na burzliwy wiek XVII i panowanie dynastii Wazów w Polsce, ale zaczęły się jeszcze za Jagiellonów. Oto krótki przegląd wojen toczonych między 1558 a 1660 rokiem z naszym północnym szukasz więcej informacji i ciekawostek historycznych, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o historii Polski. Konflikt – geneza i początek starcia Pierwsza wojna polsko-szwedzka W I połowie XVI wieku wyczerpała się średniowieczna formuła państw zakonnych. Kolejno sekularyzacji uległy zakon krzyżacki w Prusach (1554) i zakon kawalerów mieczowych w Inflantach. Jednocześnie Szwecja uniezależniła się od Danii i Norwegii (zerwanie unii kalmarskiej 1523), a Iwan IV w Moskwie przyjął tytuł cara (1547) i prowadził coraz bardziej agresywną ekspansję na zachód. Nic dziwnego, że charakterystyką tego okresu są zazębiające się wojny. Konsekwencje jednej wojny przechodzą w przyczyny następnej. Początkowo konflikt o Inflanty dotyczył tylko Rosji i Rzeczpospolitej. Zaczął się jako część wojny litewsko-moskiewskiej. Nie wchodząc w szczegóły, car próbował pozyskać poparcie opozycji w Inflantach, podpisał porozumienie z wielkim mistrzem, na które Zygmunt II August zareagował interwencją zbrojną. (Wójcik Z., 1979: s. 194) Inflanty przeszły na stronę Rzeczpospolitej, co z kolei zaowocowało zajęciem przez Rosję Dorpatu, Narwi i kilku zamków. Po przejściu wielkiego mistrza na luteranizm (1561) książę duński kupił tytuł biskupa Ozylii i Piltynia, Rzeczpospolita dostała Rygę i Inflanty bez Kurlandii i Semigalii, które dostały się byłemu wielkiemu mistrzowi. Korzystając z ogólnego zamieszania, król szwedzki zajął Estonię z Rewalem. W ten sposób pojawiły się na scenie wszystkie strony późniejszego konfliktu. Pierwsza wojna polsko-szwedzka jest zarazem etapem pierwszej wojny północnej. Szwecja i Rosja nie były zadowolone z podziału Inflant w 1561 roku. Władcy tych krajów zawarli przymierze przeciw przymierzu Rzeczpospolitej, Danii i Lubeki. Ten sojusz nie trwał jednak długo. Sojusze pierwszej wojny polsko-szwedzkiej były trochę zagmatwane. Eryk Waza, król Szwecji był zdecydowany walczyć o Inflanty. Trochę inne podejście miał jego brat, Jan. W roku 1562 żenił się z Katarzyną Jagiellonką, siostrą Zygmunta II Augusta. (por. Lindquist H., 2018: s. 213) W 1568 roku nieoficjalnie, a w 1569 roku faktycznie przejął władzę od chorego psychicznie Eryka. W tych warunkach doszło do zmiany sojuszy. Polska w sojuszu ze Szwecją wystąpiła przeciw Rosji i Danii. Wobec braku przewagi którejkolwiek ze stron zawarto pokój w Szczecinie (1570 r.). Oczywiście takie rozwiązanie niczego nie rozwiązywało. W latach 1577-82 rozegrał się drugi etap wojny o Inflanty. Tym razem Polska i Szwecja były sojusznikami. Zygmunt III Waza a stosunki ze Szwecją W 1572 roku zmarł Zygmunt II August i rozpoczęły się rządy królów elekcyjnych w Rzeczpospolitej. Za życia Jana III Wazy trwał sojusz polsko-szwedzki, niezależnie od zmieniających się władców na polskim tronie. Sprawa skomplikowała się po jego śmierci w 1592 roku. Wówczas królem elekcyjnym w Polsce był Zygmunt III Waza, syn Jana i Katarzyny Jagiellonki. Upomniał się o królestwo szwedzkie, które dziedziczył po ojcu i w lutym 1594 roku został oficjalnie koronowany na króla w Sztokholmie. (Lindquist H.: s. 321) Personalna unia polsko-szwedzka nie była jednak tworem łatwym do utrzymania. Pretendentem do tronu szwedzkiego był również wuj Zygmunta, Karol Sudermański. Jego zdecydowany protestantyzm i czynne zaangażowanie w politykę kraju zjednywały mu dużą część szwedzkiego społeczeństwa. Zresztą swój konflikt z Zygmuntem wygrywał głównie na nucie religijnej (Zygmunt był katolikiem). Ostatecznie nieposłusznych karał brutalnie. Kto nie popierał go z przekonania, ten robił to ze strachu. Szczegóły pierwszego etapu wojny o tron Szwedzki opisałam w artykule o Polakach, którzy zdobyli Sztokholm. Tu zaznaczę tylko, że przyczyny kolejnych wojen ze Szwecją były związane z walkami dynastycznymi. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat unii polsko-szwedzkiej? Wojny polsko-szwedzkie z dynastią w tle Koniec unii i druga wojna polsko-szwedzka W 1598 roku wojska Zygmunta III Wazy zostały rozbite pod Linköping, a roku następnym został on zdetronizowany przez szwedzki riksdag. Za następcę tronu uznano natomiast czteroletniego Władysława. Warunkiem było wysłanie chłopca do Szwecji i wychowanie go na luteranina. Zygmunt zamiast tego ogłosił przyłączenie Estonii do Polski. Był to gest de facto wciągający Rzeczpospolitą do sporu. Od tej pory wojny polsko-szwedzkie nie ustaną przez następne 60 lat. Zygmunt anektował Estonię do Rzeczpospolitej w momencie, kiedy działały tam już wojska Karola Sudermańskiego. Konsekwencje były dotkliwe. Do lata 1560 roku na terenie Estonii po stronie szwedzkiej było już 14000 żołnierzy pod wodzą Sudermańczyka. Ta armia ruszyła na Inflanty, które dość szybko podbiła, aż po Dźwinę, zagrażając Kurlandii i Żmudzi. Kontrofensywa litewska ruszyła wiosną następnego roku. Druga wojna polsko-szwedzka odznaczała się doskonałym dowodzeniem i dużym doświadczeniem po stronie Rzeczpospolitej. Niestety świetne zwycięstwa nie mogły być wykorzystane ze względu na nieustanny brak pieniędzy. Rzeczpospolita mogła liczyć na pospolite ruszenie, ale korzystała z niego w ostateczności. Armia składała się głównie z wojsk zaciężnych. Siedemnastowieczny Rajtar z arkebuzem (długa broń palna na proch). Rajtarzy stanowili ważną część kawalerii w wojnach ze Szwecją - fot. domena publiczna Jednym z ważnych polskich zwycięstw w starciach ze Szwedami była bitwa pod Kircholmem – 27 września 1605 roku. Dowodził Jan Karol Chodkiewicz. Hetman litewski rozbił wojska szwedzkie, na ponad dwa lata eliminując je z walk. Potop szwedzki – przyczyny i konsekwencje Nie sposób opisać tu w szczegółach kolejnych wojen Rzeczpospolitej ze Szwecją. Po śmierci Karola X władzę w Szwecji objął jego syn, Gustaw II Adolf, z czym nie mógł się pogodzić Zygmunt III Waza. Jednak związanie wojsk i duże wydatki na wojny z Moskwą (a także błędy strategiczne króla) sprawiły, że kolejne wojny nie mogły rozstrzygnąć konfliktu. Brak wykorzystania potencjału wojskowego i świetnych dowódców były fatalne w skutkach. Szwedzka dynastia powoli utwierdzała swoją niezależność od Zygmunta i jego synów. Rosła jej potęga militarna i umiejętności strategiczne tamtejszych dowódców. Kulminacją wojen polsko-szwedzkich była wojna w latach 1655-60, znana też jako potop szwedzki. W roku 1655 roku wojska szwedzkie zajęły niemal cały kraj. Litwa zerwała unię z Koroną i podpisała sojusz ze Szwecją. W tym czasie wojska Rzeczpospolitej były związane przez wojnę z Rosją i powstanie Chmielnickiego. Polecane książko o wojnach polsko - szwedzkich Szwedów udało się ostatecznie wyprzeć, między innymi dzięki zaangażowaniu pospolitego ruszenia, ale nie można było uniknąć skutków najazdu. Przede wszystkim kraj był wyniszczony gospodarczo, znikła zupełnie tolerancja religijna (co było jedną z konsekwencji propagandowych działań króla Szwecji). Rozrost imperium Szwedzkiego i osłabienie Rzeczpospolitej, miały konsekwencje w skali międzynarodowej. Uniezależniły się Prusy Książęce pod panowaniem Hohenzollernów. Niecałe 150 lat później, to niewielkie państewko wyrośnie na trzeciego zaborcę Rzeczpospolitej. W postanowieniach pokoju oliwskiego (3 maja 1660) Jan Kazimierz zrzekł się również pretensji do tronu szwedzkiego, zachowując dożywotnio tytuł króla Szwecji. (Wójcik Z.: s. 465) Konflikt polsko-szwedzki a rozwój armii Wojny polsko-szwedzkie (oraz prowadzone równolegle wojny z Rosją) miały nie tylko konsekwencje polityczne, ale technologiczne. W ciągu stu lat obie strony rozwinęły nowe jednostki militarne. Walki prowadzone częściowo na morzu zmusiły Rzeczpospolitą do poważnej rozbudowy floty. Zawodowe siły morskie zaczęły powstawać w 1601 roku. Ich największym sukcesem była wygrana bitwa pod Oliwą (1627). (por. MEW, T. 2, 1970: s. 521) W skład wojsk lądowych Rzeczpospolitej weszli dragoni. Jednostka uformowana we Francji po raz pierwszy pojawiła się na Litwie w 1618 roku. W połowie XVII wieku stanowiła około 50% sił zbrojnych. Dragoni byli wyposażeni w muszkiety, pistolety kołowe i szablę (również topór). Walczyli jako piechota, ale poruszali się na koniach (później walczyli również konno) (MEW, T. 1, 1967: s. 324). Dużą część armii Rzeczpospolitej stanowiła kawaleria, zróżnicowana na ciężką husarię i rajtarów, średniozbrojną jazdę kozacką i lekką jazdę złożoną z Tatarów, Wołochów i tzw. lisowczyków. Pospolite ruszenie traciło na znaczeniu. W beznadziejnych sytuacjach, takich jak potop szwedzki, okazywało się jednak ostatnią deską ratunku. Wojny ze Szwecją i Rosją należą do najważniejszych przyczyn osłabienia Rzeczpospolitej i wzmocnienia jej sąsiadów w XVII wieku. W połączeniu z coraz większą samowolą szlachecką, powodującą niemoc polityczną, przyczyniły się pod koniec następnego stulecia do rozbiorów Polski. Autor: Ludwika WykurzBibliografia: Herman Lindquist, Wazowie. Historia burzliwa i brutalna, Warszawa 2018Mała Encyklopedia Wojskowa, T. 1, Warszawa 1967Mała Encyklopedia Wojskowa, T. 2, Warszawa 1970Zbigniew Wójcik, Historia powszechna XVI-XVII wieku, Warszawa 1979 Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny? Dla 91,8% czytelników artykuł okazał się być pomocny
103 lata temu Polska odniosła zwycięstwo w bitwie z Rosją bolszewicką. AKTUALIZACJA: 16.08.2023, PUBLIKACJA: 15.08.2023 Wiadomości. Żołnierze przy stanowisku polskich karabinów maszynowych w rejonie Radzymina. 1920 r. Fot. PAP/Archiwum. 15 sierpnia uznawany jest za rocznicę polskiego zwycięstwa w Bitwie Warszawskiej.
Wojny Rzeczypospolitej z Rosją Wojny Rzeczypospolitej z Rosją – co powinieneś wiedzieć? Najważniejsze fakty: umocnienie władzy książąt moskiewskich w Rosji (samodzierżawie) – wymarcie dynastii Rurykowiczów (wielka smuta) – poparcie Polaków dla Dymitra Samozwańca – osadzenie Dymitra na tronie rosyjskich przez polskich magnatów– zamordowanie Dymitra przez bojarów – II Dymitr i jego śmierć – interwencja Zygmunta III Wazy w Rosji – wojna z Rosją (bitwa pod Kłuszynem, zdobycie Kremla i oblężenie Smoleńska; kapitulacja załogi Kremla) – rządy Romanowów w Rosji – pokój w Polanowie (dla Polski ziemia smoleńska, czernihowska, siewierska) Ważne zagadnienia: - chaos w Rosji – przyczyny: koniec dynastii Rurykowiczów, walki o władzę, dymitriady, rywalizacja grup bojarów, powstania chłopskie; interwencja Szwecji i Polski w sprawy tego kraju; koniec: przejęcie władzy przez Romanowów - próba osadzenia na tronie rosyjskim Władysława IV – związana była z częstymi interwencjami Polski w sprawy rosyjskie; bojarzy zaproponowali Władysławowi Wazie (synowi Zygmunta III Wazy) tron carski, jednak Zygmunt nie wyraził zgody na zmianę wyznania Władysława na prawosławie, przez co plany sukcesyjne nie powiodły się - wojsko polskie – oddziały: Kozacy, Tatarzy, dragoni, rajtarzy, arkebuzerzy, husarzy, siły pancerne, piechota wybraniecka, piechota niemiecka i szkocka; w czasie wojny – zwoływanie pospolitego ruszenia (szlachta); ciężka, słynna formacja: husaria; była dobrze uzbrojona i wyszkolona (uzbrojenie: kopia, zbroja, szyszak, skrzydła, koncerz); hetmani: (dowodzili wojskami, organizowali pospolite ruszenie, zajmowali się finansami armii): Jan Karl Chodkiewicz, Stanisław Żółkiewski Ważne postacie: Iwan IV Groźny – pierwszy car całej Rosji; zapoczątkował centralne rządy w państwie rosyjskim; swoją politykę realizował za pomocą terroru i okrucieństw Dymitr Samozwaniec – protegowany polskich magnatów, awanturnik podający się za syna cara Iwana IV – Dymitra. Przekroczył granicę Rosji i został osadzony na tronie carskim, został zamordowany Ważne daty: 1609-1612 – wojna z Rosją 1610 – bitwa pod Kłuszynem (dowódca: Stefan Żółkiewski, zwycięstwo Polaków) 1634 – pokój w Polanowie Ważne pojęcia: samodzierżawie – samowładztwo; władza absolutna wielka smuta – kryzys polityczny w Rosji na początku XVII wieku dymitriada – interwencja zbrojna polskich magnatów w celu osadzenia na tronie moskiewskim pretendenta do tronu bojarzy – właściciele dóbr ziemskich na Rusi Powyższy materiał został opracowany przez Przeczytanie i zapamiętanie tych informacji ułatwi Ci zdanie klasówki. Pamiętaj, korzystanie z naszych opracowań nie zastępuje Twoich obecności w szkole, korzystania z podręczników i rozwiązywania zadań domowych. Odpowiedź: WIEK XVII W EUROPIE. BAROK-styl w sztukach plastycznych literaturze i muzyce który powstał we Włoszech w II poł.XVI w. Dominował w kulturze europejskiej do poł.XVIII W. Charakteryzowały go dynamizm przepych, bogat ornamentacja, gra światłocieni kontrasty efektów. najwybitniejsi ludzie w XVII wieku.
Z biegiem lat polityka zagraniczna Rosji w XVII wieku była przedmiotem kilku kluczowych celów. Pierwsi Romanowowie starali się zwrócić jak najwięcej wschodnio-słowiańskich ziem podjętych przez Polskę i uzyskać dostęp do Bałtyku (kontrolowanego przez Szwecję). Również w tym okresie rozpoczęły się pierwsze wojny z Turcją. Ta konfrontacja była na początkowym etapie i osiągnęła apogeum w następnym stuleciu. Inne regiony, w których Rosja dążyła do respektowania swoich interesów to Kaukaz i Daleki Wschód. Kłopoty i wojna z Polską Wiek XVII rozpoczął się tragicznie dla Rosji. Zakończyła się dynastia rządzących Rurikovich. Władza była szwagrem cara Fiodora Iwanowicza Borysa Godunowa. Jego prawa do tronu pozostały kontrowersyjne i skorzystał z tego wielu przeciwników monarchy. W 1604 r. Armia pod dowództwem oszusta Fałszywego Dmitry najechała Rosję z Polski. Powód do tronu znalazł pełne poparcie w Rzeczypospolitej. Od tego epizodu rozpoczęła się wojna rosyjsko-polska, która zakończyła się dopiero 1618 rokiem. Konflikt dwóch długoletnich sąsiadów miał głębokie historyczne korzenie. Dlatego cała polityka zagraniczna Rosji w XVII wieku opierała się na konfrontacji z Polską. Rywalizacja zaowocowała serią wojen. Pierwsza z nich w XVII wieku nie powiodła się dla Rosji. Chociaż Fałszywy Dymitr został obalony i zabity, później Polacy już okupowali Moskwę własnymi siłami i kontrolowali Kreml w latach 1610-1612. Interweniści zostali wyrzuceni jedynie przez milicję ludową, zebraną przez narodowych bohaterów Kuzma Minina i Dmitrija Pożarskiego. Potem miało miejsce Zemsky Sobor, na którym Michaił Romanow został wybrany prawowitym królem. Nowa dynastia ustabilizowała sytuację w kraju. Niemniej jednak w rękach Polaków opuściło wiele ziem przygranicznych, w tym Smoleńsk. Dlatego cała przyszła polityka zagraniczna Rosji w XVII wieku miała na celu powrót pierwotnie rosyjskich miast. Utrata wybrzeża Bałtyku Basil Shuisky, walcząc z Polakami, zawarł sojusz ze Szwecją. W bitwie pod Kłuszynem w 1610 roku ta koalicja została pokonana. Rosja została sparaliżowana. Szwedzi wykorzystali sytuację i zaczęli zajmować swoje miasta w pobliżu granicy. Przejęli kontrolę nad Iwanogrodem, Korelą, Yam, Gdov, Koporye i wreszcie Nowogrodem. Szwedzka ekspansja zatrzymała się pod murami Pskowa i Tichwina. Oblężenie tych fortec zakończyło się fiaskiem dla Skandynawów. Potem rosyjska armia wypędziła ich z ich ziem, choć część fortec pozostała w rękach cudzoziemców. Wojna ze Szwecją zakończyła się w 1617 r. Wraz z podpisaniem pokoju Stolbovsky. Według niego Rosja utraciła dostęp Morze Bałtyckie i zapłacił sąsiadowi duży wkład w wysokości 20 tysięcy rubli. W tym samym czasie Szwedzi powrócili Nowogród. Konsekwencją pokoju Stolbovsky było to, że polityka zagraniczna Rosji w XVII wieku nabrała innego ważnego celu. Odzyskawszy się z okropności Kłopotów, kraj rozpoczął walkę o powrót do brzegów Bałtyku. Wojna w Smoleńsku Za panowania Michaiła Fedorowicza (1613 - 1645) był tylko jeden poważny konflikt zbrojny z innym krajem. Była to wojna smoleńska (1632 - 1634) przeciwko Polsce. Ta kampania była prowadzona przez dowódców Michaiła Sheina, Siemiona Prozorowskiego i Artemy Izmailowa. Przed wojną dyplomaci moskiewscy próbowali zdobyć Szwecję i Imperium Osmańskie. Koalicja antypolska nie rozwinęła się. W rezultacie musiał walczyć samotnie. Niemniej jednak cele Rosji w polityce zagranicznej w XVII wieku pozostały niezmienione. Kluczowe zadanie (powrót Smoleńska) nie zostało spełnione. Miesięczne oblężenie miasta zakończyło się kapitulacją Sheina. Partie zakończyły wojnę pokojem Polyanovo. Polski król, Władysław IV, wrócił do Rosji z Trubczewska i Serpijszczyzny, a także zrzekł się roszczeń do rosyjskiego tronu (zachowanego od czasu Kłopotów). Dla Romanowów był to sukces pośredni. Dalsza walka została przełożona na przyszłość. Konflikt z Persją Dziedzic Michaiła Fedorowicza Aleksiej był bardziej aktywny niż jego ojciec na arenie międzynarodowej. I chociaż jego główne interesy były na zachodzie, musiał stawić czoła wyzwaniom w innych regionach. Tak więc w 1651 r. Wybuchł konflikt z Persją. W XVII wieku rosyjska polityka zagraniczna zaczęła nawiązywać kontakt z wieloma państwami, z którymi Rurik jeszcze nie miał do czynienia. Na Kaukazie takim nowym krajem była Persja. Wojska jej dynastii, Safawidzi, zaatakowały ziemie kontrolowane przez królestwo rosyjskie. Główna walka dotyczyła Dagestanu i Morza Kaspijskiego. Piesze wędrówki zakończyły się niczym. Aleksiej Michajłowicz nie chciał eskalować konfliktu. Wysłał ambasadę do Szacha Abbasa II, a wojna została przerwana w 1653 r., A status quo został przywrócony na granicy. Niemniej jednak kwestia Kaspijska została zachowana. W przyszłości atak tutaj w XVIII wieku doprowadził już Piotra I. Przystąpienie do Smoleńska, Lewobrzeżnej Ukrainy i Kijowa Głównym sukcesem Aleksieja Michajłowicza w polityce zagranicznej była kolejna wojna z Polską (1654 - 1667). Pierwszy etap kampanii przerodził się w bezwarunkową porażkę Rzeczypospolitej. Zaporozhye i oddziały moskiewskie weszły na Ukrainę i tak naprawdę połączyły ziemie wschodnich Słowian. W 1656 r. Między stronami zawarto tymczasowy rozejm Vilenskoe. Było to spowodowane inwazją Szwecji do Polski i jednoczesnym rozpoczęciem wojny między Szwedami i Rosjanami. W 1660 r. Polacy podjęli kontrofensywę, ale zakończyła się ona porażką. Wojna zakończyła się ostatecznie w 1667 roku po podpisaniu rozejmu Andrusowo. Zgodnie z tą umową, do Moskwy załączono Smoleńsk, Kijów i całą lewobrzeżną Ukrainę. Tak więc Aleksiej Michajłowicz z powodzeniem wypełnił zadanie, któremu podporządkowana była rosyjska polityka zagraniczna w XVII wieku. Krótka rozejm mógł zostać przerwany przez wojnę, więc konflikt wymagał dalszych negocjacji, które zakończyły się już u księżnej Sofii. Walcząc ze Szwecją Jak wspomniano powyżej, po osiągnięciu sukcesu na Ukrainie, Aleksiej Michajłowicz postanowił spróbować szczęścia na Bałtyku. Długo zaległy rewanż ze Szwecją rozpoczął się w 1656 roku. Miała dwa lata. Walki pochłonęły Inflanty, Finlandię, Ingrię i Karelię. Krótko mówiąc, polityka zagraniczna Rosji w XVII i XVIII wieku miała na celu uzyskanie dostępu do zachodnich mórz, ponieważ umożliwiłoby to nawiązanie lepszych więzi z Europą. Właśnie to chciał osiągnąć Aleksiej Mikhailovich. W 1658 r. Zakończono zawieszenie Valiesar, w ramach którego Rosja zachowała część gruntów w Inflantach. Jednak trzy lata później moskiewscy dyplomaci musieli wyrazić zgodę na przywrócenie dawnych granic, aby uniknąć wojny na dwóch frontach przeciwko Szwecji i Polsce w tym samym czasie. Ten porządek zabezpieczył traktat pokojowy Kardis. Porty bałtyckie nigdy nie zostały odebrane. Wojna z Turcją Pod koniec konfrontacji rosyjsko-polskiej interweniował Imperium Osmańskie, który dążył do podbicia Ukrainy Prawobrzeżnej. Wiosną 1672 r. Najechała tam 300-tysięczna armia. Pokonała Polaków. W przyszłości Turcy i Tatarzy krymscy walczyli także z Rosją. W szczególności zaatakowano linię obronną Belgorod. Główne kierunki polityki zagranicznej Rosji XVII wieku były pod wieloma względami logicznym prologiem polityki zagranicznej XVIII wieku. Zwłaszcza ten wzór można prześledzić na przykładzie walki o hegemonię na Morzu Czarnym. W czasach Aleksieja Michajłowicza i jego syna Fiodora, Turcy po raz ostatni próbowali rozszerzyć swoje posiadłości na Ukrainie. Ta wojna skończyła się w 1681 roku. Turcja i Rosja trzymały granicę wzdłuż Dniepru. Sicz Zaporoski został również uznany za niezależnego od Moskwy. Wieczny świat we Wspólnocie Cała krajowa i zagraniczna polityka Rosji w XVII wieku w dużym stopniu zależała od stosunków z Polską. Okresy wojny i pokoju wpływały na gospodarkę, otoczenie społeczne i nastrój ludności. Relacje między obiema potęgami zostały ostatecznie ustalone w 1682 roku. Wiosną tego roku kraje stworzyły Wieczny Pokój. Klauzule umowy przewidywały sekcję hetmana. Rzeczpospolita Obojga Narodów odrzuciła protektorat, który istniał od dawna nad Zaporożezją. Zatwierdzono zapisy rozejmu Andrusowa. Kijów został uznany za "wieczną" część Rosji - za to Moskwa wypłacała odszkodowania w wysokości 146 tysięcy rubli. W przyszłości traktat pozwolił na powstanie antyszwedzkiej koalicji podczas wojny północnej. Również dzięki Wiecznemu Pokojem Rosja i Polska połączyły siły z resztą Europy w walce z Imperium Osmańskim. Nerchinsky Treaty Nawet w czasach Iwana Groźnego Rosja rozpoczęła kolonizację Syberii. Stopniowo odważni wieśniacy, kozacy, myśliwi i przemysłowcy posuwali się dalej na wschód. W XVII wieku dotarli do Oceanu Spokojnego. Tutaj zadaniem rosyjskiej polityki zagranicznej w XVII wieku było nawiązanie przyjaznych stosunków z Chinami. Przez długi czas granica między dwoma państwami nie była oznaczona, co doprowadziło do różnych incydentów i konfliktów. Aby powstrzymać nieporozumienia, delegacja dyplomatów na czele z Fiodorem Golovinem wyjechała na Daleki Wschód. Delegaci rosyjscy i chińscy spotkali się w Nerczyńsku. W 1689 r. Podpisali traktat, na mocy którego granica między władzami została ustanowiona wzdłuż brzegów rzeki Argun. Rosja straciła Amur i Albazin. Traktat okazał się dyplomatyczną porażką rządu Sofii Alekseevny. Krymskie wędrówki Po pojednaniu z Polską, polityka zagraniczna Rosji pod koniec XVII w. Skierowana była na Morze Czarne i Turcję. Przez długi czas kraj był nawiedzany przez najazdy chanatu krymskiego - państwa, które było w wasalnych stosunkach z Imperium Osmańskim. Kampanię przeciwko niebezpiecznemu sąsiadowi kierował książę Wasilij Golicyn - ulubieniec księżnej Sofii Aleksiejewskiej. W sumie odbyły się dwie kampanie krymskie (w 1687 i 1689). Nie odnieśli wielkiego sukcesu. Golicyn nie chwytał obcych fortec. Niemniej jednak Rosja skierowała znaczne siły Krymów i Turków, które pomogły jej europejskim sojusznikom w ogólnej walce przeciwko Ottomańczykowi. Dzięki temu Romanowowie znacznie zwiększyli swój międzynarodowy prestiż. Wycieczki do Azova Sofya Alekseevna została pozbawiona władzy przez swojego młodszego brata Piotra, który dorastał i nie chciał dzielić władzy z regentem. Młody król kontynuował sprawę Golicyna. Jego pierwsze doświadczenie wojskowe wiązało się właśnie z konfrontacją z Turcją. W 1695 i 1696 roku Peter prowadził dwie kampanie na Azov. Od drugiej próby schwytano turecką fortecę. W pobliżu monarcha zarządził założenie Taganrogu. Sukces pod wodzą Azowskiego wojewody Aleksiej Szein otrzymał tytuł generalissimusa. Tak więc dwa kierunki polityki zagranicznej Rosji w XVII wieku (południowej i "polskiej") odznaczały się sukcesami. Teraz Piotr zwrócił uwagę na Bałtyk. W 1700 roku rozpoczął wojnę północną przeciwko Szwecji, która unieśmiertelniła jego imię. Ale taka była historia XVIII wieku. Wyniki Wiek XVII dla Rosji był bogaty w wydarzenia z zakresu polityki zagranicznej (zarówno sukcesy, jak i porażki). Wynik Czas kłopotów na początku stulecia utracono wiele terytoriów, w tym wybrzeże Bałtyku i Smoleńsk. Rządząca dynastia Romanowów podjęła się korekty błędów swoich poprzedników. Specyfika rosyjskiej polityki zagranicznej w XVII wieku była taka, że ​​jej największy sukces był w polskim kierunku. Zwrócono nie tylko Smoleńsk, ale także Kijów i lewobrzeżną Ukrainę. Moskwa po raz pierwszy zaczęła kontrolować wszystkie kluczowe ziemie państwa staroruskiego. Wyniki w dwóch innych kierunkach były sprzeczne: Bałtyk i Morze Czarne. Na północy próba zemsty ze Szwecją nie powiodła się, a zadanie to spoczęło na barkach Piotra I, który wraz ze swoim krajem wkroczył w nową XVIII wiek. Ta sama sytuacja dotyczy południowych mórz. A jeśli pod koniec XVII wieku Piotr zajął Azow, to później go stracił, a zadanie ekspansji w tym regionie zostało ukończone tylko pod Catherine II. Wreszcie, wraz z pierwszymi Romanowami, trwała kolonizacja Syberii, a pierwsze kontakty z Chinami zostały ustanowione na Dalekim Wschodzie.

Zasłynął jako mistrz wojny podjazdowej. Zastosowana przez niego taktyka niepodejmowania dużych bitew, współdziałania regularnej armii z partyzantką, szybkich przegrupowań oddziałów przyniosła korzystne rezultaty w walce ze Szwecją. Ważne, zwycięskie dla Polaków bitwy w tej wojnie: pod Kircholmem (1605) pod Oliwą (1627

Po śmierci Iwana IV Groźnego w 1584 r. w Rosji gwałtownie pogłębił się kryzys, tzw. „Wielka smuta”, zapoczątkowany terrorem tzw. opriczniny. Sytuacje tę wykorzystało kilku kresowych magnatów, między innymi Jerzy Mniszech, wojewoda sandomierski. Popierali oni pretendenta do tronu rosyjskiego podającego się za syna Iwana IV Groźnego – Dymitra. W 1604 r. prywatne wojska, zwerbowane przez Mniszcha wśród zubożałej szlachty, wprowadziły na tron carów Dymitra Samozwańca i córkę wojewody sandomierskiego, Marynę, którą Dymitr pojął za żonę. Tzw. „dymitriada”, czyli wyprawa Dymitra do Moskwy, spotkała się z potępieniem większości opinii szlacheckiej, wyrażonym na sejmikach. Bogata szlachta ziemiańska przeciwna była awanturniczej polityce magnatów kresowych. Rządy Pseudo-Dymitra w Moskwie wywołały szybko opór miejscowych bojarów. Inspirowane przez nich powstanie ludowe wkrótce obaliło Samozwańca, który wraz z wieloma Polakami ze swego otoczenia został zamordowany. Tron objął przywódca powstania, Wasyl Szujski. Nowy car zawarł porozumienie ze Szwecją przeciwko Polsce. Tymczasem w Rzeczypospolitej nie rezygnowano z zamiaru opanowania tronu moskiewskiego. Na czele wojsk rokoszowych ruszył na Moskwę drugi Samozwaniec. Ponadto Zygmunt III Waza, nie oglądając się na zgodę sejmu, rozpoczął w 1609 r. oficjalną interwencję Rzeczypospolitej w Rosji. W latach 1609-1611 armia polsko-litewska obległa Smoleńsk. W tym czasie II Dymitr Samozwaniec został zamordowany, a jego oddziały rozproszyły się. Połączone siły Szwecji i Rosji, nadciągające z odsieczą Smoleńskowi, zostały rozbite przez hetmana Stanisława Żółkiewskiego w bitwie pod Kłuszynem w 1610 r. Po zdobyciu Smoleńska Żółkiewski wkroczył do Moskwy i uwięził Wasyla Szujskiego. Wówczas bojarzy ofiarowali koronę carską piętnastoletniemu królewiczowi polskiemu, Władysławowi. Król Zygmunt III nie zgodził się jednak na warunki bojarów, mówiące o przyjęciu prawosławia przez Władysława i sprawowanie przez niego osobistych rządów w Moskwie. Polska okupacja Kremla moskiewskiego, połączona z niszczycielską działalnością oddziałów dowodzonych przez pułkownika Aleksandra Lisowskiego, byli to tzw. lisowczycy, wywołała powstanie Rosjan. Broniony przez Polaków Kreml poddał się po długim oblężeniu, a w Moskwie koronowano Michała Romanowa w 1613 r., założyciela dynastii, która panować będzie do 1917 r. Wydarzenie to kończy również okres tzw. „Wielkiej Smuty” w Rosji. Pokonawszy Polaków Rosjanie zostali zmuszeni stawić czoło Szwecji. Dlatego też zawarli rozejm z Rzeczypospolita w Dywilinie w 1619 r., na mocy którego Wielkie Księstwo Litewskie odzyskało ziemie smoleńską, czernihowską i siewierską. Rozejm dywiliński wygasł w momencie, gdy w Europie toczyła się wojna trzydziestoletnia, a Szwecja była żywotnie zainteresowana, aby pchnąć Rosję przeciwko Polsce. W 1632 r., w czasie bezkrólewia po śmierci Zygmunta III Wazy, armia rosyjska zaatakowała Smoleńsk. Odsiecz poprowadzona przez nowego władcę, Władysława IV, zmusiła Rosjan do kapitulacji. W zawartym w 1634 r. pokoju wieczystym w Polanowie Rosja ostatecznie zrzekła się ziem przyznanych Rzeczypospolitej rozejmem dywilńskim. Władysław IV z kolei zrezygnował z pretensji do tronu carskiego. Tym samym żadna z przyjętych w polityce polskiej koncepcji, czyli unii dynastycznej z Rosją lub aneksji Moskwy, nie została zrealizowana. Pokój wieczysty w Polanowie stabilizował wschodnią granicę Rzeczypospolitej tylko na jedno pokolenie. Wśród historyków badających omawiany okres toczyła się dyskusja nad różnymi aspektami udziału Rzeczypospolitej w tzw. wielkiej smucie moskiewskiej z początku XVII w. Władysław Czapliński, a po nim Zbigniew Wójcik zwrócili uwagę na masowe zaangażowanie zbiedniałego „szlacheckiego wyżu demograficznego” w wyprawach do Rosji. Wójcik postawił otwarcie pytanie o to, czy owe słynne dymitriady i ingerencja Polski w wewnętrzne sprawy Rosji nie były po prostu swego rodzaju odmianą polskiego kolonializmu. Historyk ten porównał tym samym zagrodową i bezrolną polską szlachtę do ubogich hiszpańskich rycerzy, którzy ruszyli na podbój Ameryki. Do odnowienia konfliktu z Rosją dochodzi w drugiej połowie XVII w., kiedy to po ugodzie hadziackiej, zawartej przez Polskę i Kozaków swoją interwencję rozpoczyna Rosja. W latach 1654-1655, wojska rosyjskie zajęły Smoleńsk, Grodno i Wilno. Rozpoczęta przez Rzeczpospolitą ofensywa zakończyła się tryumfem jej wojsk pod Ochmatowem w 1655 r. Po tym zwycięstwie zawarto jedynie rozejm z 1656 r., bowiem do Polski wkroczyły wojska szwedzkie. W 1656 r. w Niemieży Jan Kazimierz zawarł rozejm z Rosją oraz układ antyszwedzki. Po zakończeniu wojny ze Szwecją doszło do odnowienia konfliktu na froncie rosyjskim, który jednak nie układał się dla nas zbyt pomyślnie, ponieważ na działania wojenne potrzebne były nakłady finansowe, o które Jan Kazimierz daremnie prosił sejm w 1661 r., dlatego pomimo sukcesów zwłaszcza hetmana Jerzego Lubomirskiego, Polska zdecydowała się na zawarcie rozejmu z Rosją w Andruszowie w 1667 r. W konsekwencji do Rosji przyłączono lewobrzeżną Ukrainę, ziemię smoleńską, siewierską i czernihowską. Odtąd Ukraina podzielona została na dwie części. Pozostała przy Polsce część prawobrzeżna miała uzyskać autonomię. Wieloletnie zmagania na froncie rosyjskim zakończył traktat pokojowy podpisany w 1686 r. w Moskwie. Rzeczpospolitą reprezentowali wojewoda poznański Krzysztof Grzymułtowski i kanclerz litewski Marcjan Ogiński. Traktat potwierdzał postanowienia z Andruszowa, a ponadto odbierał Rzeczpospolitej Kijów. Historia Wojny polsko-rosyjskie w XVII w. Stosunki polsko-rosyjskie w XVII wieku Stosunki polsko-rosyjskie do 1795r. Stosunki polsko-rosyjskie w XVI i XVII
Od dymitriad do rozbiorów stosunki polsko -rosyjskie w XVII i XVIII wieku. Stosunki pomiędzy Polską a jej wschodnim sąsiadem od XVII w. do XVIII w. całkowicie zmieniły swój charakter. Początkowo Polska wywierała wpływ na Moskwę, ale w ciągu dwustu lat role się odwróciły.
Redakcja O nas Skład redakcji Regulamin Polityka prywatności Kontakt Współpraca Dołącz do nas Zasady publikacji Zasady pisania recenzji Praktyki Reklama Jak uzyskać patronat? Wesprzyj nas! Redakcja O nas Skład redakcji Regulamin Polityka prywatności Kontakt Współpraca Dołącz do nas Zasady publikacji Zasady pisania recenzji Praktyki Reklama Jak uzyskać patronat? Wesprzyj nas! Historia w zasięgu ręki Strona główna Wydarzenia Rekonstrukcje Konferencje Wystawy Inne Publicystyka Felietony Turystyka historyczna Biografie Wywiady Reportaże i relacje Inne Artykuły Starożytność Średniowiecze Nowożytność Historia XIX wieku I wojna światowa i okres międzywojenny II Rzeczpospolita II wojna światowa Dzieje najnowsze Historia sztuki Inne Sarmatikon Sztuka wojenna Kultura Polityka Gospodarka Biografie Społeczeństwo Publicystyka Ogólne Projekty Konkursy Patronaty Inne Recenzje Książki Film Wystawy Inne Ciekawostki Multimedia Strona główna Wydarzenia Rekonstrukcje Konferencje Wystawy Inne Publicystyka Felietony Turystyka historyczna Biografie Wywiady Reportaże i relacje Inne Artykuły Starożytność Średniowiecze Nowożytność Historia XIX wieku I wojna światowa i okres międzywojenny II Rzeczpospolita II wojna światowa Dzieje najnowsze Historia sztuki Inne Sarmatikon Sztuka wojenna Kultura Polityka Gospodarka Biografie Społeczeństwo Publicystyka Ogólne Projekty Konkursy Patronaty Inne Recenzje Książki Film Wystawy Inne Ciekawostki Multimedia Breaking News Nothing Found It seems that we can’t find what you’re looking for. Perhaps searching can help.
Użytkownik Brainly. Dymitriady i bitwa pod Kłuszynem. Polscy magnaci wykorzystali kryzys w Rosji początków XVII wieku, zwany „wielką smutą”. W 1605 roku wprowadzili na tron w Moskwie pretendenta podającego się za Dymitra, syna Iwana, Iwana Groźnego. Dymitr Samozwaniec wkrótce zginął podczas powstania przeciwko polskim najeźdźcom.

Powiązane tematy XVIII wiek - schyłek potęgi Rzeczpospolitej, wojny, zabory, utrata niepodległości Najtragiczniejszy rozdział w historii Polski stanowi XVIII wiek, kiedy to polscy przywódcy i politycy za późno podjęli próby naprawy kraju. Okres ten zakończyły trzy rozbiory, które wymazały Polskę z mapy Europy. Wojny i traktaty pokojowe tego okresu dodatkowo wyniszczyły kraj gospodarczo. Co ciekawe, nastąpił rozwój kultury i sztuki, związany z mecenatem ostatniego króla, który w obliczu katastrofy zajmował się sprawami błahymi. Poznaj ciekawostki historyczne, najważniejsze daty, osiągnięcia i wynalazki epoki XVIII wieku w Polsce. XVIII wiek w historii Polski - najważniejsze wydarzenia, zakres czasowy i ciekawostki historyczne Zakres czasowy i charakterystyka epoki XVIII wiek w historii Polski obejmuje zakres czasowy od 1696 do 1795 roku, czyli daty od śmierci Jana III Sobieskiego do III rozbioru Polski. Najważniejsze wydarzenia tego okresu to kolejna wyniszczająca Polskę wojna północna, w której Rzeczpospolita nie jest stroną. Działania wojenne toczą się na terenie Polski i powodują zniszczenia gospodarcze. Królowie z saskiej dynastii Wettynów, rezydują w Saksonii i nie dbają o interesy Polski. Zaś ostatnim królem Polski, zostaje kochanek carycy Katarzyny, Stanisław August Poniatowski, który dba bardziej o interesy ukochanej, niż kraju, którym miał rządzić. Najtragiczniejsze wydarzenia tego okresu stanowią trzy rozbiory Polski, w wyniku których Polska została wymazana z mapy Europy na 123 lata. Największe osiągnięcia Polskie w tym czasie, mają związek z bezskutecznymi próbami ratowania państwa. Powstaje wówczas szereg reform i sławna konstytucja 3 maja, która była drugą w dziejach ludzkości tak ważną ustawę. Niestety konstytucja 3 maja obowiązywała bardzo krótko. Inne, wybitne osiągnięcia, tego okresu, to niezrealizowany Uniwersał Połaniecki, będący reformą agrarną zaprojektowaną przez Tadeusza Kościuszkę. Królowie Polski: August II Mocny, Stanisław Leszczyński,August III Sas,Stanisław August Poniatowski. Najważniejsze daty i wydarzenia: 1700 - 1721 - wojna północna toczona na terenie Polski,1720 - Rosja i Prusy zawierają tajny układ w celu utrzymania słabości Rzeczypospolitej,1768 - konfederacja barska,1772 - pierwszy rozbiór Polski,1788 - 1792 - sejm czteroletni,1791 - konstytucja 3 maja,1792 - konfederacja targowicka, 1793 - II rozbiór Polski,1794 - insurekcja kościuszkowska,1795 - III rozbiór Polski. Epoka schyłku Rzeczypospolitej - wojny prowadzące do upadku Polski XVIII wiek - wojny i traktaty pokojowe na terenie Polski Wojny i traktaty pokojowe w XVIII wieku okazały się dla Polski niekorzystne i uniemożliwiły odbudowę kraju po wojnach XVII wieku. Wybrany wówczas na króla elektor saski planował odzyskanie utraconych przez Polskę ziem i włączył się do wojny północnej zawierając sojusz z Rosją. Szwedzi, będący po drugiej stronie barykady, wkroczyli do Polski, rozbili wojska saskie i zajęli Polskę i Saksonię. Dlatego doszły podziały wśród Polaków, gdyż część szlachty opowiedziała się po stronie Szwedów i proponowanego przez nich króla Stanisława Leszczyńskiego. Karta odwróciła się po klęsce Szwedów pod Połtawą w 1709 roku. Wówczas na terytorium Rzeczypospolitej wkroczyły wojska rosyjskie pod wodzą Piotra I. Rosja umocniła pozycję Augusta II Sasa, zaś obradujący wtedy tzw. sejm niemy wprowadził szereg reform. Wojna północna zakończyła się pokojem w Nystad i całkowitą klęską Szwecji, która przestała się liczyć na arenie międzynarodowej. Próby ratowania Polski i rozbiory Po wojnie północnej zapanował okres względnego spokoju pozwalające na pewną odbudowę gospodarki. Po śmierci Augusta III Sasa, caryca Katarzyna uzyskała koronę polską dla swego kochanka, Stanisława Poniatowskiego, który zajmował się głównie kulturą i sztuką. Polska podzieliła się na obóz reformatorski, który usiłował wprowadzać reformy i ratować sytuację państwa, oraz obóz konserwatywny, który próbował zachować wolność szlachecką. Aby utrzymać w Polsce chaos i nie dopuścić do naprawy kraju, Rosja i Prusy mieszały się w sprawy polskie pod pretekstem obrony praw dysydentów, czyli rzekomo prześladowanych protestantów i prawosławnych. Z drugiej strony zaś, poseł rosyjski Repnin namówił szlachtę katolicką do obrony dawnych swobód szlacheckich. Po pierwszym rozbiorze nastąpiły szeroko zakrojone próby reform, uchwalane na tzw. sejmie czteroletnim. Wtedy to uchwalona została nowatorska konstytucja 3 maja. Próby te zostały przekreślone przez, zawiązaną przy wsparciu Rosji, konfederację targowicką, która miała za zadanie walczyć o dawne swobody. W rezultacie nastąpiły kolejne rozbiory w latach 1793 i 1795. Epoka XVIII wieku - kultura, gospodarka i ciekawostki historyczne Społeczeństwo, gospodarka i wynalazki Polska wkroczyła w XVIII wiek w stanie wyniszczenia gospodarczego w skutek licznych wojen toczonych w XVII wieku. Wojny zrujnowały zarówno szlachtę jak i chłopów. Szacuje się, że w ciągu XVII wieku ubyło w Polsce ⅔ populacji. Ubożenie szlachty zbiega się w czasie z przejściem od demokracji szlacheckiej do oligarchii magnackiej. Zubożali szlachcice są korumpowani przez magnatów i przedstawicieli obcych państw. Historia notuje w tym okresie wzmożone działanie agentów obcych państw, którzy wspierali kryzys polityczny w Polsce. Gospodarka, zniszczona wojnami w XVII wieku, jeszcze bardziej podupadła w czasie wojny północnej, która toczyła się na terenie Polski. Względny spokój, sprzyjające odbudowie gospodarki miał miejsce za panowania Augusta III Sasa. Upowszechniły się takie wynalazki jak płodozmian. Wprowadzono uprawę ziemniaka. Za przebudową polskiej gospodarki, a przede wszystkim zreformowaniem wsi, opowiadali się Stanisław Leszczyński, Stanisław Konarski oraz obóz Czartoryskich i Potockich. Za czasów Stanisława Augusta wprowadzono szereg reform, jak ujednolicenie miar i wag, reforma monetarna, czy wprowadzenie budżetu państwowego. Duże osiągnięcia w tej dziedzinie odnotował sejm wielki i konstytucja 3 maja. Jednak działania te nie przyniosły rezultatu wskutek zawirowań politycznych, konfederacji targowickiej i rozbiorów. Kultura i sztuka - największe osiągnięcia XVIII wiek to epoka, w którym bujnie rozwija się kultura i sztuka w Polsce. Szczególny rozkwit kultury ma miejsce za panowania ostatniego króla Polski, Stanisława Augusta. Narzucony przez Rosję władca i kochanek carycy Katarzyny, miał za zadanie skupić się na kulturze, nie zaś na sytuacji politycznej. Do historii przeszły jego “obiady czwartkowe”, gdzie rozmawiano o kulturze. Osiągnięcia ostatniego króla w dziedzinie kultury były duże. W Warszawie powstał teatr narodowy. Rozbudowano pałac w Łazienkach. Król zaprosił na dwór włoskiego malarza, Bernardo Bellotto, zwanego Canaletto, który uwiecznił miasto malując tzw. weduty, czyli pejzaże miejskie.

Stosunki polsko-rosyjskie XVII wieku tworzyły się na bazie ewolucji obu państw. Rosja podążała w stronę monarchii absolutnej, Polska niestety ku upadkowi. Liberum veto czyli słynna złota wolność szlachecka , brak wprowadzania w życie niezbędnych reform -wszystko to przyczyniło się do słabnięcia pozycji kraju.
Stosunki polsko-rosyjskie w XVI i XVII Stosunki polsko-rosyjskie w XVI i XVII wieku to okres wojen toczonych przez Polskę i Litwę z państwem moskiewskim. Były one kontynuacją wojen Litwy z Moskwą toczonych w XV wieku. Przyczyną ciągłych zbrojnych konfliktów Wielkiego Księstwa Litewskiego, a w późniejszym okresie całej Rzeczypospolitej, z państwem moskiewskim było przede wszystkim dążenie Moskwy do zbierania ziem ruskich, a także do wywalczenia sobie dostępu do Bałtyku. Przyczyny tych licznych konfliktów leżały także po stronie polskiej np. ekspansjonistyczna polityka Zygmunta II Augusta (1548-1572) czy Stefana Batorego (1576-1586) w Inflantach kłóciła się z żywotnymi interesami politycznymi i gospodarczymi państwa rosyjskiego, gdyż chciało ono mieć tę prowincję w swoich rękach by mieć dostęp do basenu Morza Bałtyckiego. Jedną z najważniejszych przyczyn wojen polsko-rosyjskich, w początkach XVII stulecia, była chęć polskich magnatów kresowych osadzenia na tronie carskim swego kandydata - Dymitra Samozwańca, a później także dążenie Zygmunta III Wazy (1587-1632) do zdobycia carskiej korony. Moją praca przedstawiona będzie w ujęciu chronologicznym i obejmie zakres czasowy od 1492 roku, kiedy to miał miejsce najazd Iwana III Srogiego na wschodnie kresy Wielkiego Księstwa Litewskiego (które było związane z Polską od unii krewskiej z 1385 roku) do 1686 tzn. do zawarcia pokoju Grzymułtowskiego w Moskwie, który kończył wojny polsko-rosyjskie w XVII stuleciu i ustalił wschodnią granicę Rzeczypospolitej aż do rozbiorów. Praca ta składać się będzie z trzech części: część pierwsza obejmie lata 1492-1557 tj. od najazdu Iwana III Srogiego na wschodnie kresy Wielkiego Księstwa Litewskiego do 1557 roku tj. do zawarcia między Zygmuntem II Augustem a Gotardem Kettlerem przymierza zaczepno-odpornego wymierzonego w Rosję (co było bezpośrednią przyczyną rosyjskiego najazdu na Inflanty), w którym to okresie wojny Polski i Litwy z Moskwą toczone były ze zmiennym szczęściem; część druga obejmie zakres czasowy od 1558 roku (najazd Iwana IV Groźnego na Inflanty) do 1634 roku (zawarcie pokoju w Polanowie), w którym to okresie Rzeczypospolita prowadziła ekspansywną poltykę na wschodzie i na terenie Inflant odnosząc znaczne sukcesy; część trzecia obejmie lata od 1635 do 1686 (pokój Grzymułtowskiego), w których to latach w prowadzonych wojnach polsko-rosyjskich zaznaczyła się wyraźna przewaga sił rosyjskich. W zakończeniu określę jakie skutki polityczne pociągnęły za sobą wojny polsko-rosyjskie prowadzone w XVI i XVII wieku. Odpowiem na pytanie: czy Rzeczypospolita odpowiednio wykorzystała swoją interwencję w Rosji i związaną z nią wojnę toczoną w pierwszym ćwierćwieczu XVII stulecia. Wykażę jak odbiły się konflikty polsko-rosyjskie na płaszczyźnie gospodarczej i kulturalnej. I Omawianą epokę rozpoczyna najazd wojsk Iwana III Srogiego na wschodnie kresy Wielkiego Księstwa Litewskiego (1492). W Polsce panował wtedy Jan Olbracht (1492-1501), a na Litwie jego brat Aleksander. W wyniku wojen litewsko-moskiewskich prowadzonych w latach 1492-1494 i 1500-1503 państwo moskiewskie zdobyło Wiaźmę i obszar nad górną Oką, a także wschodnią część ziemi smoleńskiej i ziemię czernihowsko-siewierską nad Desną. Ziemie te Moskwa utrzymała na mocy zawartego w 1503 roku rozejmu. Po tych niepowodzeniach Litwa, gdzie wówczas wielkim księciem był Aleksander Jagiellończyk (wielki książę litewski od 1492 roku, król Polski 1501-1506), zaczęła szukać pomocy Polski i stopniowo wciągnęła ją w długotrwały konflikt na wchodzie. W 1506 roku królem Polski i wielkim księciem litewskim został Zygmunt I Stary (1506-1548), który podjął aktywną politykę wschodnią. Za jego panowania wojny z Moskwą były wznawiane aż trzy razy. Perwszy etap stanowiły zmagania w latach 1507-1508, rozpoczęte przez Rosjan. W wojnie tej wzięły udział także wojska Korony, co było związane z polityką możnowładców małopolskich zainteresowanych ekspansją w kierunku wchodnim. W wojnie tej nie doszło do starcia głównych sił, mimo prób dywersji ze strony zbuntowanego kniazia Michała Glińskiego. Wojna ta zakończona została pokojem "wieczystym", na mocy którego Litwa utrzymała swój stan posiadania. Następna wojna rozpoczęła się jednak bardzo szybko, bo już w 1512 roku. Podobnie jak poprzednia, tak i ta rozpoczęta była przez Rosjan. Wojska Wasyla III, który zawarł przymierze z Maksymilianem I Habsburgiem wymierzone przeciwko Jagiellonom, wkroczyły na Litwę i zajęły w 1514 roku Smoleńsk. Zygmunt I zdołał, za cenę ustępstw na rzecz Habsburgów w sprawie Czech i Węgier, nakłonić Maksymiliana I do zerwania porozumienia z Moskwą (1515). Zygmunt I wysłał także na pomoc Litwie oddziały polskie. W 1514 roku wojsko litewsko-polskie pod dowództwem hetmana wielkiego litewskiego Konstantego Ostrogskiego odniosło wspaniałe zwycięstwo pod Orszą nad Rosjanami. Jednak mimo tego sukcesu Ostrogski z braku sił nie zdołał odzyskać Smoleńska. Działania wojenne toczyły się do 1522 roku, kiedu to zawarto rozejm. Smoleńsk pozostał w rękach Moskwy. W 1533 roku zmarł Wasyl III i tron moskiewski formalnie objął jego syn - Iwan IV, zwany później groźnym. Faktyczne zaś rządy sprawowała Helena Glińska - księżna wdowa, bratanica kniazia Michała. Litwini próbowali wykorzystać trudną sytuację wewnętrzną państwa moskiewskiego, dążąc do odebrania utraconych ziem i w 1534 roku rozpoczęli działania wojenne (wciągając do nich również Polskę). Choć zdobyto, pod wodzą hetmana Jana Tarnowskiego, Siewierszczyznę, jednak w wyniku braku zgrania sił polskich i litewskich - Litwa utraciła zajęte obszary (utrzymała tylko miasto Homel). W 1537 roku został zawarty pięcioletni rozejm, który nie przyniósł większych zmian terytorialnych. Rozejm ten ustabilizował granicę na okres ćwierćwiecza. Następcą Zygmunta I Starego został Zygmunt II August (1548-1572), który podjął ekspansywną politykę w Inflantach. Wymusił w 1557 roku na mistrzu Zakonu Kawalerów Mieczowych w Inflantach zawarcie sojuszu militarnego wymierzonego przeciwko Moskwie. II Wzrost wpływów polskich w Inflantach sprowokował Iwana IV Groźnego do najazdu na tę prowincję. W 1558 roku wojska moskiewskie najechały Inflanty zajmując Narwę i Dorpat, a w 1560 roku Marienburg i Fellin. Po zdobyciu portu w Narwie Rosja uruchomiła stały szlak handlowy tzw. żeglugę narewską, która była intensywnie zwalczana przez rozwijającą się flotę polską. Do wojny o Inflanty włączyła się także Dania oraz Szwecja. W 1561 roku Zakon inflancki oddał się pod opiekę Rzeczypospolitej, ponieważ sam nie liczył się w tej rozgrywce. W wojnach o Inflanty państwo polsko-litewskie uczestniczyło na początku w sojuszu z Danią przeciw Moskwie i Szwecji. Po kilku latch nastąpiło jednak odwrócenie przymierzy: Dania przeszła na stronę Moskwy, natomiast Rzeczypospolita porozumiała się ze Szwecją. W 1570 roku kongres w Szczecinie przyniósł pokój między Danią a Szwecją. Szwecja otrzymała Estonię, Dania - wyspy na Bałtyku. Rosja zagarnęła Dorpat. Zawarty w 1570 roku rozejm polsko-rosyjski (trzyletni) przyznawał Moskwie Narwę i Połock, a Rzeczypospolitej Rygę. Większa część Inflant (z Rygą i Parnawą) pozostała więc przy Rzeczypospolitej, ale nie udało się doprowadzić do zamknięcia rosyjskiej żeglugi narewskiej. Do kolejnej wojny Rzeczypospolitej z Rosją doszło bardzo szybko, bo już w 1577 roku, za panowania Stefana Batorego (1576-1586), kiedy to Iwan IV Groźny, wykorzystując wewnętrzne trudności Rzeczypospolitej (bunt Gdańska), najechał południowe Inflanty i opanował je aż po Dźwinę. W 1579 roku Batory wysłał do Iwana IV poselstwo z oficjalnym wypowiedzeniem wojny, a następnie uderzył na Połock i zdobył tę twierdzę. Kampania z 1580 roku zakończyła się kolejnymi sukcesami: wojska Rzeczypospolitej zdobyły m. in. Wielkie Łuki. W następnym roku Batory rozpoczął oblężenie Pskowa. Celem ataków na ziemie wielkoruskie było odcięcie Inflant od Moskwy. Wojna zakończyła się korzystnym dla Polski rozejmem w Jamie Zapolskim (1582). Rozej ten był zawarty na dziesięć lat. Na mocy jego ustaleń Rzeczypospolita uzyskała Połock, Wieliż i prawie całe Inflanty (bez Estonii oraz wysp Dago i Ozylii). Rosji zwróciła zaś m. in. Wielkie Łuki. Kampanie inflanckie stanowiły największe osiągnięcie rządów Stefana Batorego. Rosja straciła dostęp do Morza Bałtyckiego. Rosja po śmierci Iwana IV Groźnego (1584 r.) przeżywała głęboki kryzys wewnętrzny. Sytuację tę starali się wykorzystać polscy magnaci kresowi, Jerzy Mniszech, wojewoda sandomierski. Gdy na kresach Rzeczypospolitej pojawił się awanturnik, podający się za cudem ocalałego carewicza Dymitra, został on poparty przez niektórych magnatów kresowych, Kościół katolicki i Zygmunta III (1587-1632), dążącego do podporządkowania Kościoła prawosławnego władzy papieża. W 1604 roku Dymitr Samozwaniec z wojskami polskich magnatów przekroczył granicę rosyjską. Zajął on Moskwę i w 1605 roku koronował się na cara, (w trakcie walk zmarł car Borys Godunow). Jednak rządy Dymitra wywołały wkrótce opór miejscowych bojarów. W 1606 roku wybuchło ludowe powstanie, które obaliło Samozwańca. Został on zamordowany wraz z wieloma Polakami ze swego otoczenia. Tron objął przywódca powstania Wasyl Szujski. Zawarł on porozumienie z wrogą Polsce Szwecją. Polscy magnaci kresowi wysunęli tymczasem kolejnego Dymitra Samozwańca (1607) i ruszyli na Moskwę, jednak nie uzyskał on większego poparcia i w 1610 roku także został zamordowany. W 1609 roku Zygmunt III Waza rozpoczął oficjalną interwencję Rzeczypospolitej w Rosji. W latach 1609-11 wojska polskie oblegały Smoleńsk. Wojska rosyjsko-szwedzkie, które nadciągały Smoleńskowi z odsieczą, zostały rozbite przez hetmana Żółkiewskiego pod Kłuszynem w 1610 roku. Zwycięstwo to otworzyło Żółkiewskiemu drogę do Moskwy. Hetman wraz z wojskami wkroczył do miasta i uwięził Szujskiego. Bojarzy obwołali carem królewicza Władysława, mającego przyjąć prawosławie i sprawować osobiste rządy w Moskwie. Warunki te gwarantował w imieniu królewicza Władysława Żółkiewski. Zygmunt III nie zgodził się jednak na warunki bojarów i zdecydował, że sam obejmie tron rosyjski, co było dla Rosjan nie do przyjęcia, zarówno ze względów religijnych, jak i politycznych. Tymczasem polska okupacja Kremla wywołała powstanie Rosjan. Kreml poddał się po długim oblężeniu, a carem został w 1613 roku Michał Romanow. W 1619 roku Rosjanie zawarli z Rzecząpospolitą rozejm w Dywilinie, przewidziany na czternaście i pół roku. Na jego mocy Rzeczpospolita odzyskała ziemie: smoleńską, czernichowską oraz siewierską. Po śmierci Zygmunta III w 1632 roku car zerwał rozejm i podjął próbę zdobycia Smoleńska. Jednak odsiecz poprowadzona przez nowego króla Władysława IV (1632-1648) zmusiła siły rosyjskie do kapitulacji. W 1634 roku obie strony zawarły "pokój wieczysty" w Polanowie. Potwierdzał on przynależność ziem smoleńskiej, czernichowskiej i siewierskiej do Rzeczypospolitej. Władysław IV zrzekł się tytułu carskiego i pretensji do tronu moskiewskiego. Nie została zrealizowana więc żadna z przyjętych w polskiej polityce zagranicznej koncepcji (nie doszło do unii dynastycznej z Rosją, ani do aneksji Moskwy). Udało się jednak zdobyć znaczne nabytki terytorialne. Największe korzyści z wojny wyniosły rody magnackie, które na nowych ziemiach nabywały nowe majątki ziemskie. Wojna z lat 1632- 1634 była ostatnią wojną polsko-rosyjską wygraną przez Polskę, która później nie potrafiła już utrzymać nienaturalnie wielkich zdobyczy na wschodzie. Pokój polanowski stabilizował granicę polsko-rosyjską na jedno pokolenie. III W latach czterdziestych Władysław IV (1632-1648), pod wpływem papiestwa i Wenecji, zaczął planować udział Rzeczpospolitej w koalicji antytureckiej i w 1646 roku rozpoczął zaciągi Kozaków do przyszłej armii. Jednak jego plany spotkały się ze sprzeciwem całej prawie magnaterii i szlachty, a sejm (jesień 1646 r.) potępił politykę króla i zmusił go do wyrzeczenia się wojennych planów i odwołania zaciągów. Plany wojny tureckiej Władysława IV zbiegły się z dążeniami rosyjskimi do sojuszu z Rzecząpospolitą przeciw Krymowi. W wyniku całkowitego niepowodzenia tych planów doszło jedynie do ograniczonego zbliżenia między Moskwą a Warszawą w formie luźnego traktatu obronnego (1647), zawartego w stolicy Rosji. Niezadowolenie Kozaków z odwołania zaciągów przyczyniło się w znacznym stopniu do wybuchu powstania na Ukrainie (1648 r.), co z kolei zapoczątkowało następny konflikt z Rosją. W czasie trwania tzw. powstania Chmielnickiego zmarł Władysław IV. Nowym królem Rzeczypospolitej został Jan Kazimierz Waza (1648-1668). Rosja zainteresowana była rozciągnięciem swych wpływów na Ukrainę. W 1654 roku rosyjskie poselstwo zawarło w Perejasławiu ugodę z radą kozacką, o przyłączeniu Ukrainy naddnieprzańskiej do Rosji i poddaniu Kozaczyzny zwierzchnictwu caratu. Ugoda ta wywołała wojnę polsko-rosyjską. W 1654 roku wojska rosyjskie wkroczyły na Litwę zajmując Smoleńsk, Wilno i Grodno, a tymczasem wojska rosyjsko-kozackie obległy Lwów. Rzeczypospolita została wsparta przez Tatarów. Działania wojenne przerwał najazd szwedzki na Polskę i w tej sytuacji doszło do zawarcia rozejmu z państwem rosyjskim (Wilno 1656), ponieważ Rosja obawiała się nadmiernego wzrostu potęgi Szwecji i nie chciała dodatkowo osłabiać Polski. Rzeczypospolita wyszła z "potopu szwedzkiego" (1655-1660) bardzo osłabiona - kraj był w znacznej mierze zniszczony, zginęło około 30% jego mieszkańców. Jeszcze przed zawarciem pokoju oliwskiego (1660), który kończył wojnę szwedzko-polską, rozgorzały znów walki na wschodzie Rzeczypospolitej. Następca Chmielnickiego, hetman kozacki Jan Wyhowski, doprowadził do ugody z Polską w Hadziaczu (1658 r.), na mocy której województwa kijowskie, czernihowskie i bracławskie miały utworzyć Księstwo Ruskie z własnym hetmanem i wolnościami szlacheckimi dla starszyzny kozackiej. Jednak ludność ukraińska nie ufała już żadnym porozumieniom z Polakami. Przeciw Wyhowskiemu i Polakom wybuchło na Ukrainie ludowe powstanie. Rosja wykorzystując powstanie na Ukrainie, wznowiła w 1659 roku walkę o swoje kresy zachodnie i Ukrainę. W 1660 roku S. Czarnecki pokonał Rosjan pod Połonką, a J. Lubomirski pod Cudnowem i Słobodyszczami. W rękach polskich znalazła się przejściowo niemal cała Ukraina. Ofensywa pod wodzą Jana Kazimierza doprowadziła do odzyskania Litwy właściwej z Wilnem. Sukcesy te jednak zostały zmarnowane z powodu narastających w osłabionej Rzeczypospolitej trudności. Wyprawa Jana Kazimierza na Zadnieprze (1663-1664) zakończyła się niepowodzeniem. Obie strony były już zmęczone przedłużającą się wojną i zawarły w 1667 roku rozejm w Andruszowie. Na jego mocy Polska traciła na rzecz Rosji ziemię smoleńską, czernihowską, siewierską, część województwa witebskiego oraz Ukrainę po lewej stronie Dniepru. Rosji przypadł także Kijów (formalnie na dwa lata, ale w rzeczywistości Rosja nigdy nie zwróciła miasta). Rozejm zawarty w Andruszowie ustalił wschodnią granicę Rzeczypospolitej aż do rozbiorów. Po abdykacji Jana Kazimierza w 1668 roku, królem Rzeczypospolitej wybrano Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1669-1673), który okazał się władcą bardzo nieudolnym - za jego panowania Rzeczypospolita została najechana przez Turcję (1672) i traktatem w Buczaczu zmuszona została odstąpić jej większą część swej Ukrainy (z Podolem). Za panowania Wiśniowieckiego nie miał miejsca żaden ważny fakt dotyczący stosunków polsko-rosyjskich. Następcą Wiśniowieckiego został Jan III Sobieski (1674-1696). Licząc się z przedłużeniem wojny tzw. Świętej Ligi (do której należała m. in. Rzeczypospolita) z państwem tureckim, Sobieski dążył do zawarcia pokoju z Rosją. Również strona rosyjska zdawała sobie sprawę z niebezpieczeństwa turecko-tatarskiego. Z tych powodów obie strony zawarły w 1686 roku w Moskwie pokój (tzw. pokój Grzymułtowskiego - od nazwiska polskiego posła). Traktat ten potwierdzał warunki rozejmu andruszowskiego oraz gwarantował swobodę wyznania prawosławnego w Rzeczypospolitej z prawem interweniowania Rosji w obronie prawosławnych. Obie strony zawarły ponadto sojusz przeciw Turcji. Wojny toczone przez przez Polskę i Litwę, a później przez Rzeczypospolitą z Rosją W XVI i XVII wieku miały doniosłe znaczenie polityczne dla naszego kraju. Wschodni kierunek polskiej polityki zagranicznej zawsze odgrywał bardzo ważną rolę dla Rzeczypospolitej. Był to główny kierunek jej ekspansji. W XV wieku i w pierwszej połowie następnego sulecia, główny ciężar walk z Moskwą przyjmowała na siebie Litwa, która nie była w stanie sama odnosić sukcesów w walce z Rosjanami (o czym świadczy np. utrata Smoleńska i późniejsze nieudane próby jego odzyskania), dlatego potrzebowała polskiego wsparcia. Polska coraz bardziej angażowała się w wojny z Rosją, przez co nie mogła skupić odpowiednich sił na innych kierunkach polityki zagranicznej. Fakt ten wykorzystywały państwa ościennne np. Szwecja, która zajęła znaczną część Inflant z Rygą wykorzysując zaangażowanie sił polskich w Rosji. Wojny toczone od końca XV do połowy XVI były mniej więcej wyrównane, natomiast w okresie późniejszym zaznaczyła się w stosunkach polsko-rosyjskich przewaga Rzeczypospolitej, o czym świadczą: sukcesy w pierwszej wojnie północnej (1557-1570) - uzyskanie większej części Inflant; sukcesy wypraw Stefana Batorego z lat 1579-1582 - powiększenie stanu posiadania w Inflantach, uzyskanie Połocka i Wieliża; a także (choć krótkotrwałe) osadzenie przez polskich magnatów kresowych swego kandydata - Dymitra - na tronie carskim oraz wojny z Rosją z lat 1609-1618 i 1632-1634, które przyniosły Rzeczypospolitej znaczne nabytki terytorialne (ziemia siewierska, czernihowska, smoleńska). Polska polityka wschodnia uległa załamaniu po "potopie" szwedzkim (1655-1660), z którego wyszła jako kraj znacznie osłabiony pod względem politycznym i gospodarczym. Jej znaczenie na arenie międzynarodowej znacznie spadło. Słabość Rzeczypospolitej wykorzystała Rosja najeżdżając ją w 1659 roku. Na mocy rozejmu w Andruszowie (1667) Rzeczypospolita utraciła ogromne połacie ziemi na wschodzie (ziemię siewierską, czernihowską, smoleńską, część wojwewództwa witebskiego, Ukrainę po lewej stronie Dniepru). Utraciła także Kijów - formalnie na dwa lata, ale w rzeczywistości na stałe, gdyż nie miała dostatecznych sił i środków by się o niego upomnieć. Rozejm andruszowski był puktem zwrotnym w polskiej ekspansji na wschód; było to jej całkowite załamanie, a zarazem ważny krok w zwracaniu się rosyjskiej polityki na zachód. Traktat andruszowski oznaczał nie tylko całkowitą klęskę polskiej polityki wschodniej, lecz także ostateczne załamanie się mocarstwowej pozycji państwa polsko-litewskiego. O słabości Rzeczypospolitej w końcu XVII wieku świadczy m. in. fakt, że w zawartym w 1686 roku pokoju z Rosją (pokój Grzymułtowskiego) potwierdzała ona warunki rozejmu andruszowskiego, a ponadto godziła się na możliwość interweniowania Rosji w obronie interesów prawosławnych mieszkających w Rzeczypospolitej. Fakt ten ograniczał suwerenność naszego kraju. Podsumowując, mogę stwierdzić, że rola Polski na arenie międzynarodowej w ciągu XVII wieku znacznie zmalała, natomiast Rosja wyrosła na bardzo silne państwo. Sukcesy Rosji w wojnach z Polską ułatwiły jej drogę do stopniowego stawania się mocarstwem w rejonie Europy wchodniej i środkowej. Od końca XVII wieku Rosja wkroczyła na drogę burzliwego rozwoju (za panowania Piotra Wielkiego 1689-1725). Znacznie wzrosło jej znaczenie polityczne, militarne oraz gospodarcze. Rzeczypospolita nie wykorzystała odpowiednio swojej interwencji w pańswie rosyjskim (1609-1619). Wojna ta była bardzo kosztowna i długotrwała, zaś wielki wysiłek militarny Polski nie był adekwatny do zdobyczy, które Rzeczypospolita w tej wojnie zyskała. Choć do Rzeczypospolitej została przyłączona ziemia siewierska, smoleńska i czernihowska, to zyski z tej wojny mogły być znacznie większe. Błąd popełnił Zygmunt III Waza nie przyjmując propozycji bojarów, którzy chcieli oddać carską koronę w ręce królewicza Władysława. Bojarzy chcieli by Władysław, w zamian za carską koronę, przyjął prawosławie i sprawował osobiste rządy w Moskwie, na co Zygmunt III, jako fanatyczny katolik, nie wyraził zgody. Zygmunt III chciał carskiej korony dla siebie, na co bojarstwo nie mogło się zgodzić ze względów religijnych i politycznych. Unia dynastyczna Polski i Rosji mogła przynieść obu państwom znaczne korzyści. Mogłyby one działać razem przeciwko wspólnym wrogom: Turcji oraz Szwecji. Jednak w konsekwencji wojny z państwem rosyjskim, prowadzonej za Zygmunta III, nie udało się zrealizować żadnej z przyjętych w polskiej polityce zagranicznej koncepcji: nie doszło ani do aneksji Moskwy, ani do unii dynastycznej Polski i Rosji. Rosja, która w unii dynastycznej z Polską, mogłaby być jej sojusznikiem, pozostała nadal państwem wrogim, co miało dla Rzeczypospolitej niekorzystne konsekwencjie w drugiej połowie XVII wieku (utrata olbrzymich połaci ziem na wschodzie, osłabienie państwa). Tak więc interwencja Zygmunta III w Rosji, nie została przez niego odpowiednio wykorzystana. Rzeczypospolita mogła wynieść z niej znacznie większe zyski. Wojny toczone w XVI i w pierwszej połowie XVII wieku z Moskwą odbiły się także na płaszczyźnie gospodarczej. Największe z nich korzyści wynosiły rody magnackie, które na ogromnych połaciach ziemi na zdobytych na wschodzie nabywały majątki ziemskie, które przynosiły im wielkie zyski finansowe. W wyniku wojen toczonych przez Rzeczypospolitą w drugiej połowie XVII wieku kraj został znacznie zniszczony (w czasie "potopu" szwedzkiego zachodnia część Rzeczypospolitej była okupowana przez Szwedów, a wschodnia przez Rosjan), co spowodowało z kolei jego głęboki kryzys gospodarczy. Wojny Rzeczypospolitej prowadzone w XVI, a szczególnie w XVII wieku znalazły odbicie również na płaszczyźnie kulturalnej. W czasach dymitriad i polskiej interwencji w Rosji, wzrosła tam znacznie niechęć wobec Polaków. Także w Rzeczypospolitej w ciągu XVII wieku wzrosła niechęć wobec innych nacji (w tym także wobec Rosjan). W Rzeczypospolitej rozwijał się wtedy system warości zwany sarmatyzmem, cechujący się między innymi ksenofobią. Sarmatyzm był silnie związany z religią katolicką, co spowodowało w kraju kryzys tolerancji wyznaniowej. Szlachta polska uznawała swój kraj za przedmurze zachodniego chrześcijaństwa. Gardziła wyznawcami religii innych niż katolicyzm. Szlachta sarmacka traktowała z nieufnością i niechęcią obce wzorce kultury. Ceniła swoje przywileje, a rządy sułtanów tureckich i moskiewskich carów potępiała z pogardą jako despotyczne. Język polski uzyskał w XVII wieku ogromny awans w kulturowym obszarze Europy Środkowo-Wschodniej, jako język rozległego państwa powiązanego licznymi nićmi z państwami ościennymi. Polszczyzna stała się narzędziem komunikacji międzypaństwowej w tym rejonie Europy.
Temat: Wojny Rzeczypospolitej z sąsiadami w XVII wieku. Wiek XVII był dla Rzeczypospolitej czasem nieustających wojen. Trwały one formalnie w latach 1600—1699, a zatem za panowania królów z dynastii Wazów oraz Michała Korybuta, Jana Sobieskiego i Augusta II. Stuletnie zmagania z potężnymi sąsiadami – Szwecją, Rosją i Turcją .
  • sqhu1089eg.pages.dev/28
  • sqhu1089eg.pages.dev/145
  • sqhu1089eg.pages.dev/822
  • sqhu1089eg.pages.dev/930
  • sqhu1089eg.pages.dev/61
  • sqhu1089eg.pages.dev/95
  • sqhu1089eg.pages.dev/414
  • sqhu1089eg.pages.dev/665
  • sqhu1089eg.pages.dev/754
  • sqhu1089eg.pages.dev/337
  • sqhu1089eg.pages.dev/469
  • sqhu1089eg.pages.dev/614
  • sqhu1089eg.pages.dev/54
  • sqhu1089eg.pages.dev/482
  • sqhu1089eg.pages.dev/132

    • wojny polsko rosyjskie w xvii wieku notatka